Chi Nhánh Độc Lập Và Phụ Thuộc – Hiểu Đúng Để Tránh Rủi Ro Kế Toán – Thuế
Trong quá trình mở rộng hoạt động kinh doanh nhiều doanh nghiệp lựa chọn thành lập chi nhánh để phát triển thị trường, tăng khả năng phục vụ khách hàng và nâng cao hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, trong quá trình tiếp xúc và làm việc thực tế chuyên viên tại công ty Thuế Kế Toán Luật Việt Á cho thấy không ít doanh nghiệp bị vướng mắc về thủ tục kế toán – thuế, thậm chí bị xử phạt hành chính chỉ vì chưa hiểu rõ sự khác biệt giữa chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc.
Với kinh nghiệm thực tiễn chúng tôi – Công ty TNHH Thuế Kế Toán Luật Việt Á nhận thấy rằng việc lựa chọn đúng hình thức hạch toán cho chi nhánh ngay từ đầu đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo tuân thủ pháp luật, tối ưu hóa nghĩa vụ thuế và hạn chế rủi ro kế toán.
Bài viết dưới đây sẽ giúp Quý doanh nghiệp hiểu đúng bản chất pháp lý của chi nhánh, phân biệt rõ hai hình thức hạch toán độc lập – phụ thuộc, đồng thời đưa ra lời khuyên thực tiễn để doanh nghiệp có thể lựa chọn mô hình phù hợp, tránh sai sót trong quá trình kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

Chi Nhánh Độc Lập Và Phụ Thuộc – Hiểu Đúng Để Tránh Rủi Ro Kế Toán – Thuế
1. Cơ sở pháp lý và khái quát
Theo Luật Doanh nghiệp 2020. Tại khoản 1 Điều 44 được định nghĩa như sau:
“ 1. Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của doanh nghiệp, bao gồm cả chức năng đại diện theo ủy quyền. Ngành, nghề kinh doanh của chi nhánh phải đúng với ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp”.
Như vậy, chi nhánh không phải là pháp nhân độc lập – nó phụ thuộc vào doanh nghiệp chủ quản (công ty mẹ).
Tuy nhiên, trong thực tế kế toán – thuế, chi nhánh có thể lựa chọn giữa 2 hình thức hạch toán: “hạch toán độc lập” hoặc “hạch toán phụ thuộc”.
2. Khi nào doanh nghiệp nên lựa chọn chi nhánh hạch toán độc lập
Doanh nghiệp nên cân nhắc mở chi nhánh theo hình thức hạch toán độc lập khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện như sau:
2.1. Về quy mô hoạt động và địa điểm kinh doanh
Khi chi nhánh được đặt tại địa điểm khác tỉnh/thành phố so với trụ sở chính, có khối lượng nghiệp vụ kinh doanh khá lớn cần quản lý riêng, giao dịch với khách hàng/nhà cung cấp độc lập, thì hình thức hạch toán độc lập sẽ thuận lợi hơn.
Khi chi nhánh thực hiện hầu như toàn bộ hoặc một phần lớn chức năng của doanh nghiệp mẹ – ví dụ sản xuất – kinh doanh – xuất hóa đơn – chịu thuế riêng – thì cần hạch toán độc lập để quản trị minh bạch.
2.2. Về quản trị – rủi ro – báo cáo
Khi doanh nghiệp muốn phân tích rõ ràng chi phí – doanh thu – lãi/lỗ của chi nhánh để đánh giá hiệu quả hoạt động tại địa điểm kinh doanh đó, cần hạch toán độc lập.
Khi chi nhánh có nhiều giao dịch, cần con dấu riêng, hóa đơn riêng, tài khoản ngân hàng riêng – để thuận tiện ký hợp đồng, giao dịch – thì nên chọn hạch toán độc lập.
Khi doanh nghiệp muốn hạn chế rủi ro: nếu chi nhánh lỗ, việc hạch toán riêng giúp doanh nghiệp mẹ nhìn rõ rủi ro và báo cáo hợp nhất rõ hơn.
2.3. Thuế và kế toán
Khi chi nhánh mong muốn tự kê khai thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN tại chi nhánh – thay vì tập trung tại trụ sở chính – thì hạch toán độc lập là lựa chọn phù hợp.
Khi chi nhánh có mã số thuế riêng, con dấu riêng, tài khoản riêng – rõ ràng là hình thức hạch toán độc lập.
3. Khi nào doanh nghiệp nên lựa chọn chi nhánh hạch toán phụ thuộc
Ngược lại, doanh nghiệp có thể chọn hình thức chi nhánh hạch toán phụ thuộc khi các điều kiện kinh doanh cơ bản như sau:
3.1. Hoạt động chi nhánh nhỏ, hỗ trợ một phần công ty chủ quản.
Khi chi nhánh chỉ thực hiện các hoạt động hỗ trợ, trưng bày, bán hàng nhỏ, địa điểm kinh doanh đơn giản và không phát sinh quá nhiều nghiệp vụ kế toán – thuế riêng biệt – thì nên chọn hình thức phụ thuộc.
Khi chi nhánh đặt trong cùng tỉnh/thành phố với công ty chủ quản hoặc chỉ là địa điểm bán hàng, giới thiệu sản phẩm – không cần lập mã số thuế riêng – thì hình thức phụ thuộc sẽ thuận tiện hơn.
3.2. Quản lý tập trung và tiết giảm chi phí trong kinh doanh
Khi doanh nghiệp muốn quản lý tài chính kế toán tập trung tại trụ sở chính thay vì mỗi chi nhánh phải lập báo cáo, khai thuế riêng – thì chọn hình thức phụ thuộc giúp giảm nhân sự kế toán, chi phí quản lý và nhiều chi phí phát sinh ngoài khác.
Khi chi nhánh không cần hóa đơn riêng, không cần tài khoản ngân hàng riêng, chi phí vận hành thấp thì phù hợp với hạch toán phụ thuộc.
3.3. Về thủ tục – báo cáo – thuế
Đối với chi nhánh phụ thuộc thì sẽ có 2 trường hợp:
Chi nhánh hạch toán phụ thuộc cùng tỉnh
– Không cần thực hiện báo cáo thuế thuế hàng quý mà công ty chủ quản sẽ thực hiện các nghĩa vụ này cho chi nhánh.
– Việc Kê khai và quyết toán thuế TNCN, báo cáo tài chính cuối năm được thực hiện tập trung tại công ty chủ quản.
Chi nhánh hạch toán phụ thuộc khác tỉnh
– Phải có chữ ký số riêng
– Tự thực hiện việc báo cáo thuế hàng quý;
– Việc quyết toán thuế TNCN, lập báo cáo tài chính cuối năm được thực hiện tại công ty chủ quản
Khi doanh nghiệp muốn đơn giản hóa thủ tục hành chính – kế toán – thì lựa chọn hình thức hạch toán phụ thuộc là hợp lý.
Việc lựa chọn hình thức hạch toán độc lập hay hạch toán phụ thuộc cho chi nhánh không chỉ ảnh hưởng đến mô hình quản trị và hiệu quả kinh doanh mà còn liên quan trực tiếp đến nghĩa vụ kế toán – thuế của doanh nghiệp. Mỗi hình thức đều có ưu – nhược điểm riêng phù hợp với từng quy mô, đặc thù và mục tiêu quản lý của doanh nghiệp.
Nếu chi nhánh có quy mô lớn, hoạt động tương đối tự chủ, phát sinh nhiều giao dịch, cần hóa đơn – tài khoản ngân hàng – mã số thuế riêng, doanh nghiệp nên lựa chọn hạch toán độc lập để đảm bảo minh bạch, thuận tiện trong việc kê khai và quyết toán thuế tại địa phương nơi chi nhánh đặt trụ sở.
Nếu chi nhánh chỉ hoạt động nhỏ, hỗ trợ cho trụ sở chính, không phát sinh nhiều nghiệp vụ kế toán – thuế riêng thì nên chọn hạch toán phụ thuộc để đơn giản hóa thủ tục, tiết kiệm chi phí nhân sự kế toán và quản lý tập trung hiệu quả.
Doanh nghiệp cần xác định rõ mô hình hoạt động thực tế của chi nhánh ngay từ giai đoạn đăng ký, vì việc lựa chọn sai hình thức hạch toán có thể dẫn đến rủi ro nghiêm trọng như không nộp đúng tờ khai thuế, kê khai sai nơi quản lý thuế, hoặc bị xử phạt hành chính do chậm nộp tờ khai.
Nếu Quý doanh nghiệp cần được tư vấn cụ thể, kiểm tra hồ sơ hoặc hỗ trợ thực hiện các thủ tục kế toán – thuế cho chi nhánh, vui lòng liên hệ 0914 979895 – 0901 506070 gặp chuyên viên tại Công ty Thuế Kế Toán Luật Việt Á để được hướng dẫn chi tiết, kịp thời và tránh mọi rủi ro pháp lý trong quá trình hoạt động.
Bạn có cơ hội kinh doanh làm giàu? Bạn đang có ý tưởng kinh doanh rất hay? Bạn có mọi thứ cần thiết để tiến hành kinh doanh? Bạn muốn thành lập doanh nghiệp? Và bạn đang băn khoăn các thủ tục thành lập doanh nghiệp.
Đừng chần chừ nữa, hãy điện thoại ngay cho chúng tôi: 0916 97 98 93 | 0908 345 997 để nhận được những tư vấn tốt nhất trước khi thành lập công ty. Chúng tôi cam kết thành lập doanh nghiệp nhanh gọn lẹ, đúng pháp luật, chỉ trong vòng 20 phút.
Hoặc bạn cũng có thể nhận tư vấn miễn phí từ chúng tôi bằng cách đăng ký nhận tư vấn miễn phí tại đây:







